Onbevlekte ontvangenis. Opgegroeid in een katholieke omgeving in de vijftiger jaren hoorde ik deze woorden bijna dagelijks. Ik had geen flauw idee wat de woorden inhielden. Dit was nu een van de vele mysteries waarmee wij als kinderen werden groot gebracht. Nadenken en vragen stellen werd niet op prijs gesteld. Niet door de pastoor en niet door de onderwijzer. Onbevlekte ontvangenis hoorde er gewoon bij. Zeker in de kersttijd. Deze twee woorden zitten zo ingebakken in mijn geheugen, dat ik ze afgelopen week ineens zag staan als titel van een notitie in de besluitenlijst van het College op de site van de gemeente: Onbevlekt en Ontvangen. Een notitie van Hubèrt Bruls. Oude tijden herleefden. Een oud mysterie in een nieuw jasje en dat dankzij de burgemeester. Ik ging op het puntje van mijn stoel zitten en las verder.
Dit is het archief van de categorie ‘Rijk van Nijmegen’
Mysterie
Een bijdrage van Vincent Cantrijn, gepubliceerd op 21 december 2013Oorlog om het Vrijheidsmuseum
Een bijdrage van Paul van der Heijden, gepubliceerd op 28 november 2013De loopgraven rond het nieuwe Vrijheidsmuseum in de Vasim worden steeds dieper uitgegraven. De Gelderse SP stelt vragen, het museum in Overloon is bang voor teruglopende bezoekersaantallen, de burgemeester van Groesbeek moppert en de kunstenaars van de Vasim zijn een handtekeningenactie begonnen om de komst van het museum tegen te gaan. Zo ontstaat een negatieve stemming in de media, die de hele zaak geen recht doet.
Laten we teruggaan naar waar het eigenlijk allemaal om draait. De Tweede Wereldoorlog is één van de belangrijkste gebeurtenissen uit de wereldgeschiedenis. In Nederland bestaat geen enkel museum dat HET verhaal over de oorlog vertelt: niet het verouderde Bevrijdingsmuseum, ook niet het museum in Overloon met zijn loodsen vol oorlogsblik. Prachtige musea, maar heel lokaal gericht. HET verhaal hoort thuis in de stad die driemaal het dramatisch middelpunt is geweest van oorlogshandelingen: tijdens het bombardement van februari ’44, Operatie Market Garden in september ’44 en het Rijnlandoffensief in februari ’45. Nijmegen is daarbij het zwaarst getroffen van alle Nederlandse steden, veel zwaarder dan bijvoorbeeld Rotterdam. De oorlog heeft zich gebrand in het collectieve geheugen en diep gesneden in de ziel van het landschap. Tot ver in de omtrek (Oosterbeek, Overloon) zijn de littekens te zien en te voelen.
Nijmegen heeft niet alleen een morele plicht naar zijn eigen burgers om iets te doen met zijn oorlogsverleden, maar heeft hierin ook een landelijke en internationale taak. Daarbij heeft Nijmegen alle kans om uit te groeien tot icoon van de Tweede Wereldoorlog, op dezelfde manier als Ieper (B) en Verdun (F) dat zijn voor de Eerste Wereldoorlog, met honderdduizenden bezoekers per jaar. Naarmate de oorlog verder weg is, groeit de belangstelling. In juni komend jaar wordt de Liberation Route uitgerold van Zuid-Engeland naar Berlijn. Nijmegen is een belangrijke schakel daarin, niet alleen historisch maar ook toeristisch.
En ja, het biedt niet alleen kansen voor Nijmegen, maar ook voor de wijde omgeving. Oosterbeek, Groesbeek en Overloon geven een unieke kijk op de veldslagen die ter plekke zijn uitgevochten. De musea concurreren niet met elkaar, maar vullen elkaar aan. In Normandië heeft elk landingsstrand zijn eigen museum, maar HET verhaal wordt verteld in het Mémorial in Caen. Dat model dient als voorbeeld voor Nijmegen. En dan te bedenken dat een groot deel van de locaties in het Rijk van Nijmegen nog niet eens is ontsloten: zo liggen er nog kilometers intacte loopgraven in het Reichswald.
Het belang van de geschiedenis voor Nijmegen en de kansen van een nieuw museum zijn van een totaal andere dimensie dan de klacht van de huidige Vasimgebruikers die zich slecht behandeld voelen, of enkele kleinere gemeenten die opeens hard preken voor eigen parochie. Laten we stoppen met deze koude loopgravenoorlog en voorkomen dat we ons voor de kop slaan als deze gouden kans aan ons voorbij gaat. Als we het over dit uitgangspunt eens zijn, komt ook de oplossing een stuk dichterbij.
Bestemming
Een bijdrage van Vincent Cantrijn, gepubliceerd op 16 november 2013Present! Ik ben weer terug na 45 dagen Nepal, waarvan 35 dagen gelopen door de Himalaya. De rugzak heb ik af gedaan; het hoofd is leeg; er zijn wat kilootjes af; de gezondheid is prima. Ik kan er weer tegen aan. Wat rest zijn onverwoestbare herinneringen aan een prachtige tocht. En dat was vooraf de bedoeling. Niks aan mijn hoofd behalve een ijsmuts; geen internet; geen mobiel; geen krant; geen post. Lopen, eten, slapen. Zo simpel kan het leven zijn en meer heeft een mens soms niet nodig. Ik kan het iedereen aanraden. Nijmegen was ver weg. Toch verdween Nijmegen nooit geheel uit mijn gedachten.
Kappen
Een bijdrage van Willem Melssen, gepubliceerd op 4 september 2013Schapen onder toezicht van hun stralende Herder
De komende vier tot zes weken zullen de Hatertse en Overasseltse vennen voor het publiek gesloten zijn.
#TweetvandeWeek024: Herken je brug
Een bijdrage van Rosalie Thomassen, gepubliceerd op 9 augustus 2013Vanaf vandaag @starbucks #Nijmegen @NS_Stations, net vóór de #4daagse, de #citymug !! pic.twitter.com/BBjNIyxaCy
— twan (@tcjvissers) July 13, 2013
De blunder van #Starbucks werd deze week breed uitgemeten in de media. Al op 13 juli lanceerde onwetende businessmanager Twan (uit Groesbeek) de ‘city-mug’ met trots op Twitter. Drie weken lang merkte kennelijk niemand op dat een stukje Arnhem prijkte op deze Nijmeegse mok. Als ik voor een kop koffie + mok 10,50 euro mag afrekenen, zou ik er zelf toch van verwachten dat ik er drie keer wakkerder van werd als met een ‘gewoon’ bakkie koffie elders.
De gemiddelde lezer van NijmegenCentraal is natuurlijk altijd klaarwakker, als het om Nijmegen gaat. Die herkent de Waalbrug onmiddellijk, en verwart deze zeker niet voor een Arnhems exemplaar. Hieronder een vermakelijke puzzel voor u, die u ongetwijfeld nog voor het weekend weet op te lossen.
Welke is de Waalbrug?
#Tweetvandeweek024: Duitsers
Een bijdrage van Rosalie Thomassen, gepubliceerd op 3 mei 2013#Tweetvandeweek door @OmroepGLD
Deze week was met enige regelmaat het onderwerp #Duitsers een ‘trending topic’ op Twitter. Niets te maken met de a.s. herdenking van de Tweede Wereldoorlog, maar ingegeven door bewondering voor het meesterlijke voetbalspel dat de Duitsers vertoonden.
Buiten de grenzen van Nijmegen laait opnieuw een discussie op. Mag men in Nederland ook de Duitse slachtoffers van de oorlog herdenken? Een taboe dat in Nijmegen niet zo relevant is.
Orientalis moet blijven
Een bijdrage van Marcel Smit, gepubliceerd op 29 januari 2013Museumpark Orientalis is in nood. Directeur Jan van Laarhoven hield afgelopen vrijdag in het Nieuwscafé van De Gelderlander een gloedvol betoog en riep op het museum financieel te steunen. Orientalis heeft de provincie Gelderland om een subsidie van 165.000 euro gevraagd, maar Gedeputeerde Staten weigeren tot nu toe. Provinciale Staten nemen op 13 februari een definitieve beslissing. Komt dat geld er niet, dan sluit het museum.
In afwachting van die beslissing is Orientalis alvast een ‘crowdfundingactie’ begonnen om de provincie alsnog achter zich te krijgen. Steun in de rug is de toezegging van de gemeente Groesbeek, waaronder Orientalis valt, die gisteren liet weten de jaarlijkse subsidie vier jaar vooruit te betalen en 80.000 euro over te maken. Groesbeek wil nog verder gaan als ook de provincie over de brug komt.
Wat weerhoudt de provincie ervan Orientalis nog een – laatste – keer subsidie te geven? Onderzoek van de Radboud Universiteit wijst uit dat Orientalis nog steeds in staat is een groot aantal bezoekers te trekken en op eigen kracht een belangrijke rol kan spelen als cultureel-toeristische instelling.
Het Vrijheidsbeeld van Nijmegen
Een bijdrage van Marcel Smit, gepubliceerd op 13 november 2012Vorige week maakte de ontploffing bij elektriciteitsbedrijf Electrabel half Nijmegen en omstreken wakker. Er waren gelukkig geen doden of gewonden.
Schoolkinderen hadden door twitter opgevangen dat inwoners van Nijmegen deuren en ramen gesloten moesten houden. Ze hadden het niet erg gevonden een dagje thuis te moeten blijven. Dat feest ging voor de meesten niet door, het advies gold heel kort en alleen voor omwonenden.
Wat ík niet zo erg had gevonden, was dat de schoorsteen van Electrabel een tikje had meegekregen. Maar het ding bleef fier overeind.
Herkenningspunt van Nijmegen, deze schoorsteen, meer nog dan Stevenstoren en Valkhof. Een symbool dat triomfantelijk zijn vinger de lucht insteekt en de elektrische overwinning met een rookpluim bezegelt. Baken van lelijkheid, deze eeuwig dampende technocratische vredespijp, en bewijs dat de industriële revolutie het heeft gewonnen van de Romeinen.
Zorgzaam
Een bijdrage van Vincent Cantrijn, gepubliceerd op 3 november 2012Door het nieuwe Kabinet wordt nagedacht over het opheffen van kleine gemeenten. De definitie van klein is nog rekbaar, maar dat de gemeentekaart van Nederland er in 2030 heel anders uitziet dan nu is wel zeker. Ook in Nijmegen en omgeving. Er zijn al scenario’s, waarbij Nijmegen na de Waalsprong ook de Ooijpoldersprong, de RijkvanNijmegnsprong en de LandvanMaasenWaalsprong maakt. Alsof het allemaal niks is. Het resultaat is dan een groot Nijmegen met veel meer dan 300.000 inwoners. Nu nog niet voor te stellen en het zal tot veel commotie in de regio leiden. Jan van der Meer ziet het echter helemaal zitten. Met een opmerkelijke redenering, die ik nu al een klassieker vind.
Lekker hard rijden
Een bijdrage van Paul van der Heijden, gepubliceerd op 22 september 2012Ik rijd nogal eens naar Venlo en heb afgelopen tijd met lede ogen aangezien hoe de nieuwe maximum-snelheid-borden langs de A73 zijn neergezet. Behalve op het grondgebied van Nijmegen, waar de gemeente zich nog met hand en tand verzet.
Met ontstellend weinig tegenwerking heeft het kabinet Rutte de maatregel er door kunnen drukken, mede dankzij de politieke vrijage met Wilders (‘Iedereen wil toch lekker hard rijden?’). Een slechtere maatregel is bijna niet mogelijk: meer milieuvervuiling door uitstoot van fijnstof en stikstof, meer kosten voor aanpassing van de wegen, meer brandstofverbruik, meer verkeerslawaai, meer files en niet te vergeten meer verkeersslachtoffers. Als je die investeringen, de milieuschade en gezondheidsschade omrekent naar economische grootheden, kom je tot 2020 uit op een schade van enkele miljarden euro’s. En het ‘lekker hard rijden’ levert voor de afstand Nijmegen-Venlo een tijdwinst op van 1 minuut. Dat staat in geen enkele verhouding tot elkaar.
Sinds een paar maanden heb ik het nieuwe rijden omarmd. Betekent dat je op de snelweg 110 rijdt, omdat dat de meest efficiënte snelheid is voor energieverbruik van een verbrandingsmotor. En dat je zoveel mogelijk je auto laat uitrollen: met ingedrukte koppeling glijdt je auto nog honderden meters door, terwijl je nauwelijks snelheid verliest. Probeer het maar.
Het nieuwe rijden staat volledig haaks op de nieuwe maximum snelheden. In plaats van harder rijden, rijd je juist langzamer. En dat levert irritatie op, want Nederlanders staan bekend als de meest ongeduldige en minst tolerante automobilisten in West-Europa. Een zeer slechte gewoonte. Sommige landen die vanouds bekend stonden als verkeersgevaarlijk, zoals Frankrijk, zijn helemaal bijgedraaid. Maar in Nederland mag je schaamteloos hard rijden, energie verspillen, milieu vervuilen en anderen in levensgevaar brengen, puur voor de kick van het harde rijden.
Gedragsverandering duurt jaren, en misschien wel een hele generatie. Dat zagen we ook al bij afvalscheiding en het offensief tegen roken. De enige manier waarop een gedragsverandering in dit land kan slagen, is om mensen individueel te raken in hun portemonnee. En daar heeft het nieuwe rijden een heel sterk punt. Op één tank benzine rijd ik vergeleken met vroeger 200 kilometer méér. Dat scheelt nogal. Zullen we dan doen wie het laatst lacht?
Hopelijk waait er met het komende kabinet VVD/PvdA een nieuwe wind door politiek Den Haag. En krijgt het Groen-Linkse Nijmegen alsnog gelijk.